Overtuigen in gezondheidsvoorlichting: Keep it Simple!

Overtuigen in gezondheidsvoorlichting: Keep it Simple!
Blog Corine Meppelink – UvA

Informatie over gezondheid is overal om ons heen. Of het nu gaat om voedingslabels op verpakkingen in de supermarkt, folders in de wachtkamer van de huisarts of de 15.000 Nederlandse websites die gezondheid onder onze aandacht brengen. Dat deze bronnen ons proberen te informeren over gezond gedrag is maar goed ook. Burgers worden namelijk steeds vaker op hun eigen verantwoordelijkheid aangesproken als het gaat om gezond leven en het voorkomen van ziekten. De vraag is alleen: Hoe effectief zijn al deze informatiematerialen?

Verwerkingscapaciteit
Om burgers goed geïnformeerd over hun gezondheid te laten beslissen, is een juiste informatieverwerking essentieel. Daarom moeten we niet alleen aandacht besteden aan welke inhoudelijke boodschap we willen overbrengen, maar vooral ook naar de ontvanger kijken. Kan hij/zij de aangeboden informatie verwerken? Burgers verschillen onderling namelijk sterk in de mate waarin zij in staat zijn gezondheidsinformatie te verwerken. In de wetenschappelijke literatuur wordt dit health literacy genoemd. Health literacy is iemands ervaring met gezondheidsconcepten en kennis over gezondheid. Een persoon met een hoge health literacy, zoals een arts, zal gezondheidsinformatie makkelijk verwerken. Immers, een arts begrijpt goed en snel wat er wordt bedoeld, kan de informatie aan reeds bestaande kennis koppelen  en houdt daardoor meer cognitieve capaciteit over om de informatie op te slaan. Mensen met lage health literacy zullen echter moeite hebben met het interpreteren en begrijpen van gezondheidsinformatie, wat een groot beslag legt op de verwerkingscapaciteit.

Rol van tekst en beeld
Onder schrijvers van informatiebrochures is het een goede gewoonte om gebruik te maken van actieve zinnen en concreet taalgebruik. Ook jargon wordt vermeden. Daarnaast worden in communicatiematerialen vaak foto’s of andere afbeeldingen gebruikt om de informatie te verlevendigen. Naast dat schrijfstijl en het gebruik van beeld een brochure verlevendigen, kunnen deze zaken ook het proces van informatieverwerking vereenvoudigen of juist bemoeilijken. En met name bij mensen met  een lage health literacy is het van groot belang om hierover na te denken. Voor deze groep mensen moet de informatieverwerking namelijk zo makkelijk mogelijk worden gemaakt, willen zij de boodschap begrijpen.

Van verwerking tot actie
In het onderzoek bestudeerden we daarom de manier waarop mensen gezondheidsinformatie verwerken en de invloed die health literacy, tekst en beeld hierop hebben. We deden een online experiment waarin we de deelnemers blootstelden aan informatie over het ontstaan van darmkanker en waarom vroegtijdige ontdekking van de ziekte levens kan redden. Dit in het kader van het aanstaande landelijke bevolkingsonderzoek naar darmkanker. Het experiment bestond uit vier condities: een eenvoudige tekst met of zonder illustraties en een moeilijke tekst met of zonder illustraties. In totaal deden ruim 500 mensen van 55 jaar of ouder mee.

Gezondheidsvoorlichting
Het onderzoek toonde aan dat mensen met beperkte health literacy zoals verwacht moeite hebben met het verwerken van gezondheidsinformatie. Als gevolg hiervan onthouden ze minder en gaan ze minder vaak over tot actie. Dit heeft waarschijnlijk te maken met het ontbreken van voldoende achtergrondkennis, terwijl deze wel van belang is bij het maken van een weloverwogen keuze. Het blijkt dat het vereenvoudigen van de tekst de beste manier is om de informatieverwerking te bevorderen. Daarnaast maken Illustraties die de tekst verbeelden het verwerken van moeilijke informatie gemakkelijker. In dat geval helpen illustraties mensen zich een beeld te vormen van concepten waar ze weinig kennis van hebben.

Voor communicatieprofessionals die in gezondheidscampagnes als doel hebben mensen te informeren of ergens toe aan te sporen, is het van belang zich bewust te zijn van de health literacy van het publiek. Als deze laag is, bepaal dan welke informatie in ieder geval begrepen moet worden. Leg allereerst het verhaal uit in concrete taal en gebruik ondersteunende illustraties. Dit helpt mensen zich een beeld te vormen van de informatie, waardoor deze makkelijker te begrijpen en onthouden is. En dit is belangrijk, want pas wanneer ontvangers de informatie daadwerkelijk begrijpen, bestaat überhaupt de kans dat zij de aangespoorde actie overwegen.

Dit onderzoek werd mede mogelijk door Carola Haven, die de illustraties maakte. De voorstudies van dit onderzoek van Corine Meppelink, Edith Smit, Julia van Weert en Bianca Buurman zijn gepresenteerd op het Etmaal van de Communicatiewetenschap 2013 in Rotterdam. Het onderzoek zal ook worden gepresenteerd op het International Conference on Communication in Healthcare in Montreal, oktober 2013.

 

Corine Meppelink is promovendus bij de afdeling Communicatiewetenschap aan de Universiteit van Amsterdam

Deze blog verscheen eerder bij SWOCC: http://www.swocc.nl/overtuigen-in-gezondheidsvoorlichting-keep-it-simple/

0 Comments

Leave a reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

*

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>